Dankzeggen voor alle kleine (en grote) dingen in het leven

Je verwonderen is echt levend zijn

Is het je wel eens opgevallen dat je ogen iets groter worden wanneer je door iets wordt verrast? Het is alsof je aan het slapen was, aan het dagdromen terwijl je bezig was met een routineklus. Maar dan hoor je ineens je lievelingsmelodie op de radio of je kijkt omhoog van de regenplassen op de parkeerplaats en ziet een regenboog of de telefoon gaat en je hoort de stem van een goede, oude vriend en ineens ben je klaarwakker. Zelfs een onaangename verrassing kan ons wakker schudden en ons tot leven brengen. Ook al vinden we dit in eerste instantie helemaal niet leuk, wanneer we terugkijken, kunnen we altijd inzien dat het een geschenk was. In een sleur leven lijkt op dood zijn; je verwonderen is echt levend zijn. De naam die ik het liefst geef aan de Ene die ik vol ontzag aanbid – de enige naam waarmee we God niet begrenzen – is Verwondering.

Op dit moment, terwijl ik denk aan echt grote spirituele leiders die ik heb mogen ontmoeten –zoals moeder Teresa, Thomas Merton, Dorothy Day, de Dalai Lama – voel ik nog de levensenergie die zij uitstraalden. Maar waar haalden ze deze levenskracht vandaan? Onze wereld zit vol verrassingen maar leven met zo’ n sterke uitstraling komt niet vaak voor.

Een verrassing brengt ons niet automatisch tot leven. Echt levend-zijn is een kwestie van geven-en-nemen, van gehoor geven aan. Wanneer iets ons alleen maar verrast en we doen er verder niets mee, dan worden we er door verlamd en in onze groei belemmerd. Nee, in plaats daarvan daagt iedere verrassing ons uit om het leven te vertrouwen. Een verrassing is een zaadje en dankbaarheid ontkiemt wanneer we de uitdaging aangaan om het leven te vertrouwen. Mensen met een waarlijk grote geest zijn zo intens levend omdat ze ten diepste dankbaar zijn.

Dankbaarheid kan groeien door oefening.

Dankbaarheid kan groeien door oefening. Maar waar begin je als beginneling? Het ligt voor de hand: laat je verrassen! Je zult dan ontdekken dat je zaadjes van dankbaarheid kunt laten groeien enkel en alleen door er ruimte voor te maken. Als het zo is dat we verrast worden wanneer er iets onverwachts gebeurt, laten we dan eens helemaal niets verwachten en ons inderdaad laten verrassen.

Niets verwachten kan betekenen dat je het niet vanzelfsprekend vindt dat je auto start als je het contactsleuteltje omdraait. Probeer dit maar eens en je zult verrast worden door dit wonder van technologie dat echt de moeite waard is. Of je vindt je baan niet erg aantrekkelijk, maar als je er heel even bij stil kunt staan dat werk niet vanzelfsprekend is en miljoenen mensen werkloos zijn, zal het besef dat jij überhaupt een baan hebt je verrassen. Als dit een sprankje dankbaarheid bij je oproept, ben je de hele dag een beetje blijer, een beetje meer levend.

Wanneer we dingen niet langer als vanzelfsprekend beschouwen, wordt ons eigen lichaam een van de grootste verrassingen. Het verbaast me iedere keer weer dat mijn lichaam iedere seconde 15 miljoen rode bloedlichaampjes produceert en vernietigt. Vijftien miljoen! Dat is bijna twee keer zoveel als het aantal inwoners van New York City. Ik heb me laten vertellen dat de aders in mijn lichaam, als ze helemaal uitgerold worden, de hele wereld zouden omspannen. Toch pompt mijn hart in slechts een minuut mijn bloed door dit fijne netwerk heen en terug. Het doet dit minuut na minuut, dag na dag al meer dan 75 jaar en blijft maar pompen met 100.000 hartslagen per etmaal. Het is duidelijk dat dit voor mij van levensbelang is, toch heb ik geen idee hoe het werkt en het lijkt verbazingwekkend goed te werken ondanks mijn onwetendheid.

Ik weet niet hoe mijn ogen zich aanpassen, toch zijn ze wanneer ik bij kaarslicht zing 100.000 keer gevoeliger dan wanneer ik ’s middags buiten op de veranda zit te lezen. Ik zou niet weten hoe ik de 35 miljoen spijsverteringsklieren in mijn maag aanwijzingen zou moeten geven om een aardbei te verteren; gelukkig weten ze hoe dat moet zonder mijn advies. Als ik hier aan denk wanneer ik ga eten, stroomt mijn hart over van dankbaarheid.

Op zulke momenten kan ik me vereenzelvigen met de psalmist die vol verbazing uitroept: ‘wonderbaarlijk is wat u gemaakt hebt.’ (Psalm 139:14) Het is dan nog maar een kleine stap om in te zien hoe verrassend het hele universum is tot in ieder minuscuul deeltje. Oefeningen in dankbaarheid voeren ons van dit eenvoudige begin met dagelijkse verrassingen naar deze transcendente hoogten.

Dit artikel is voor het eerst verschenen in het tijdschrift Spirituality and Health, winter 2002. pp.34-37

Vertaling: Annemarie Verschoor – ten Dam