Vraag: De afgelopen tijd heeft het leven mij een paar rake klappen uitgedeeld. Ik ben net ontslagen, een van mijn kinderen heeft problemen op school en mijn vader is erg ziek en heeft hulp nodig. Ik weet dat ik me dankbaar zou moeten voelen voor alles wat we bezitten – een dak boven ons hoofd, eten en de steun van familie en vrienden – maar in werkelijkheid voel ik bezorgdheid, angst en vermoeidheid. Wat moet ik doen zodat ik me dankbaar kan voelen zelfs op momenten dat er fysiek, emotioneel en spiritueel veel van me gevraagd wordt?

Antwoord: Dit is een vraag die ik niet meteen beantwoord. Ik neem hiervoor meer tijd uit respect voor wat jij doormaakt, uit respect voor jou. Voordat ik probeer een antwoord te geven, leef ik mij zo goed mogelijk in in jouw bezorgdheid, angst en vermoeidheid.

Wanneer ik mezelf dan de vraag stel of ik me dankbaar zou voelen als ik net ontslagen was – om maar niet e spreken over de andere beproevingen waarmee jij geconfronteerd wordt – is het antwoord nee. Hoe kan iemand in jouw situatie zich nou dankbaar voelen?

Maar dankbaarheid is geen gevoel; dankbaarheid is een houding. Ook al is dankbaarheid onze levenshouding, dan nog kan het zo zijn dat we ons wel of niet dankbaar voelen. We hebben onze gevoelens niet onder controle; onze levenshouding wel.

Met alles wat je nu aan je hoofd hebt, is dit niet het meest geschikte moment om genuanceerd onderscheid te maken tussen houding en gevoelens. Maar misschien zou je toch over het volgende willen nadenken. In ieder geval worden je gedachten dan even afgeleid en het zou nog veel meer voor je kunnen doen.

Hoe ervaar je dankbaarheid op die momenten dat je gevoelens wel in overeenstemming zijn met je houding? Je voelt dan zo’n vertrouwen in het leven dat je angst erdoor overwonnen wordt. Dit vertrouwen geeft je het gevoel dat je hart wijd open staat en vrij is, precies het tegenovergestelde van die angstige gevoelens die je dicht doen klappen; gevoelens die je hart samenpersen tot je nauwelijks nog kunt ademen. Wanneer dankbaar zijn en dankbaar voelen in harmonie met elkaar zijn, is er heel wat voor nodig je vermoeid te doen voelen; je moedig vertrouwen geeft kracht aan je lichaam, je geest en je ziel.

Welnu, dit diepe vertrouwen in het leven is niet een gevoel maar een houding die je bewust kiest. Die houding noemen we moed en moed is heel goed te verenigen met angst. Feitelijk vooronderstelt moed angst. Het is de houding van iemand die voortgaat ondanks angst, bezorgdheid en vermoeidheid. En is dat niet precies wat jij nu ook doet, hoe moeilijk dat ook is?

Jouw vraag wekt bij mij de indruk dat je temidden van al je moeilijkheden dankbaar wilt zijn. ik kan je verzekeren dat alleen die vraag al een bewijs is van jouw vertrouwen in het leven, jouw openheid, jouw moed. Iemand die dankbaar is, heeft genoeg vertrouwen om het leven een nieuwe kans te geven, om open te blijven staan voor verrassingen. Omdat jij dit doet, ben je dankbaar of je dat nu wel of niet zo kunt voelen. Net als een schip in de mist zul je een poosje moeten overschakelen op de automatische piloot. Maar de mist zal optrekken. Veel meer nog: door voort te blijven gaan kom je uit de mist. Terwijl je open blijft staan in dankbaar vertrouwen, beginnen je dankbare gevoelens te ontluiken. Het is bijna onmogelijk voor ons om ons dankbaar te voelen in tijden dat we fysiek, emotioneel en spiritueel beproefd worden. Toch kunnen we besluiten om dankbaar te leven, vol moed open te staan voor het leven in al zijn volheid. Door de dankbaarheid te leven die we niet voelen, beginnen we de dankbaarheid te voelen die we leven. Dit is geen snel en gemakkelijk recept, maar je zult merken dat het werkt.

– Je Broeder David

Deze brief is verschenen in Beliefnet.com, 2001

Vertaling: Annemarie Verschoor – ten Dam